Çıplak dans eden kadın ve yeni feminist

Instagram story seyrettim. Gördüğüm şey kadın ve erkeğin beraberce gittiği eğlence yerlerinde neredeyse çıplak dans eden kadınlar. Club'da kadın bir platform üstünde çıplak dans ediyor, restaurant'da kadın göbek dansı yapıyor vs vs vs..... Niye niye niye?

Kadın ve erkeğin beraberce gittiği yerlerde niye kadın yarı çıplak bütün gözler önünde dans ediyor, yine erkeğe hitap ediyor? Club sahipleri erkek mi? Söylenilen şey ne? Neler oluyor? Ve kadın bunda niye bir sorun görmüyor?

Antalya'da güneşleniyoruz. Pat üstsüz Rus kadınları çıkıyor platform üstüne, dans etmeye başlıyor. Oğlum siz manyak mısınız? Niye yahu? Malum Türk erkeğinin gözü dönüyor. Canım sıkılıyor. Ayrılıyorum. Giderken bana "sen de amma dar kafalısın ha" diyen erkekler. İçimden fuck off!

Platform üstüne çıkan erkek olsa da tavrım değişmez. Ancak eğlence yerlerinde, hatta güneşlenmek yüzmek için gittiğiniz yerlerde bile, erkek eğlensin, göz banyosu yapsın, hatta siki kalksın diye kadın bedenini kullanıyor mekanlar. Manyak mısınız siz ya?

En sinir olduğum şey ise kadın bunda bir sorun görmüyor. Bırak sorun görmeyi oyuna iştirak ediyor. Hatta yeni kadın manyak bir tavır içine girdi. Erkekle seyrediyor, striptease cluba gidiyor, "bak bak şu Rus karısının memesi güzelmiş, bak bu sikilir" diyor. Kafayı mı yediniz siz?

Bu işin en komik tarafı ise bu yeni kadın kendine feminist diyor. Kendisi cool, özgüvenli ve ona sorarsanız böyle mekanlarda kiralanarak erkek hazzı için sergilenmiş baska kadının bedenini istediğini söylediği için cinselligi rahatça konuşuyor ve cinsel özgürlük yaşıyor. Oha!

Sonra kadın memesi cinsel obje değildir, insanlar alışsın, memeli protesto kadın memesini cinsel obje olmaktan çıkaracaktır diye kendisi ile çelişen söylemler yapıyor. Yahu sen zaten kadına obje gibi davranıyorsun, nasıl olacak bu iş?

Böyle mekanlarda bedeni kiralanmış erkek gözü, erkek hazzı için sergilenmiş kadınlar ise güçlü pozisyona geçiyormus, hatta bu onun seçimi sana ne imiş. Sex positive feministler toplansın bir daha konuşsun bence bu konuyu. Patriarchy'e iştirak ederek nasıl güçlü oluyoruz pardon?

Bunu söyledim diye beni feminismden kovan, bana feminism düşmanı misogynist karı diyen, yobaz ilan eden, slut shaming yaptığımı düşünen feminist de  konudan uzaktır. Nokta.

Kadının hazzı

"Kadın bedenini tanıyacak, nasıl haz aldığını öğrenecek" diyoruz. Bunu masturbasyon ve deneyimle gerçekleştireceğimiz açık. Ama bir de kadının bedenini beğenmemesi konusu var. Kadın bedenini sevmiyor  ise haz alması imkansız.

Kadın bedenini yetersiz buluyor. Ve bundan sadece erkek sorumlu değil. Capitalism, moda, kozmetik kadının kendini yetersiz hissetmesi üstüne kurulmuş sistemler. Ama siz de burada ince bel, uzun bacak yarışması yaparken başka kadına ne yaptığınızı bir daha düşünün.

Orgasm gap

Erkek seninle her seviştiğinde orgazm oluyor. Sen ise "bu sefer olmasa da olur, bir daha ki sefere" diyip onun kadar hakkın olan o orgazmı istemiyorsun. En kötüsü erkek bunda hiç bir sorun görmüyor. Kadın erkek arasında orgasm gap denilen şey bence can sıkıcı bir durum.

Erkek her seferinde orgazma ulaşmalı, ama kadın "o kadar önemli değil ya, bir dahaki sefere" demek bütün sevişmenin erkek hazzı için olduğunu kanıtlar gibi. Bu durumda sevişme içinde bedeninin varoluş amacı ne? Şişme kadın mısın sen? Evet, her seferinde sen de orgazm isteyeceksin.

Sorun ne biliyor musun? Tek gecelik seksler. Yoksa neyi nasıl yapacağını bilirsin.... Uzun süren romantik ilişki nereye ne zaman nasıl dokunman gerektiğini, nereden hangi sesin geleceğini öğretiyor yoksa sana. Tek gecelik iliskilerde orgazm gap daha da büyük. Hele işin içinde alkol varsa - ki büyük çoğunlukta var.

Kadının sadece erkek istediği için seks yaptığı, seviştiği durumlar ise ayrı bir vahim konu. Epeydir yapmıyoruz evet diyeyim, yapmazsam elimden kaçar, erkek bu  isteyince yapmak lazım diye yaptığımız kaç seks, kaç sevişme var, bir düşünün. Sen istemiyor isen olmayacak o sevişme.

Erkek gücenmesin, alınmasın veya  hadi hemen bitsin de uyuyayım diye orgazm taklidi yapan kadın aslında ne yapıyordur? Yapma o taklidi; hem yalan söylemektir bu, hem de kendi kuyunu kazmaktır. Bilsin işte orgazm olamıyorsun şu an. Ve hayır, sen olmuyorsan o da olmayacak.

Sadece erkek hazzına odaklı sevişmeler yapıyoruz, sadece erkek istedi diye sevişiyoruz, erkeği hoş tutmak için veya erkenden kurtulmak için orgazm taklitleri yapıyoruz. Asıl cinsel özgürlük gerçekten arzu duyduğun zaman seks yapmaktır ve hazzını talep etmektir.

Kadın üstünde kapitalism oyunu

Kadına bir şey satmak için önce onun çirkin, yaşlı, bakımsız, şişko olduğuna inandırıyoruz. Sonra da bunu kullanırsan erkeğin ilgisini çekersin, onu elde edersin, arzu uyandırsın, senden kopamaz diyoruz. Ve bir yarışın içine sokuyoruz. Capitalism kadına böyle oyun kurar işte.

Yüzyıllarca beyin yıkayarak kadını istediğimiz kalıba sokuyor ve ideal kadını değiştiriyoruz sürekli - ki satalım. Bu sene pastel renkler moda, ama seneye siyah; erkek koca meme seviyor memeleri büyüt, al sana operasyon, ama gelecek sene sıska sevecek kilo ver al sana yeni diet.

Sen de geliyorsun bana diyorsun ki bu kadının seçimi. Istediğini giyer, isterse altı ayda 40 kilo verir, isterse memesine silikon koyar, isterse dudaklarını şişirir. Ben de sana diyorum ki: Nah seçimi!

En komiği ise kendini kapatan kadına beyni yıkanmış diyorsun ama senin beynini nasıl yıkıyorlar bunu görmüyorsun.

Ya her iki tarafın içinde bulunduğu durumun vahimliğini ve ortada bir seçim olmadığını göreceksin ve bir şey yapacaksın ya da ötekini eleştirip küçük görmeyeceksin.

Kadın nesne

Kadına sürekli erkeğin ilgisini nasıl çekersin, onu nasıl elde edersin, onu nasıl elde tutarsın, onu nasıl başka kadına kaptırmazsın diye öğütler veriyoruz. Ve bu ögütlerin hepsi seksi, bakımlı, genç, şuh, istekli, arzulu olmakla ilgili.

İlişkin mi bitiyor, başkasına ilgisinden mi şüphe duydun hemen seksi iç çamaşırı al! Ilişkiyi kurtaran seks mi? Ve seksi yaşatmak, canlandırmak kadının görevi mi?

Kadına verdiğimiz örgütlere dikkat edelim. Hepsinde kadın nesne, hepsinde kadın yine obje. Erkek yine cümlede, hayatta özne. Seçen o,  kalmaya veya gitmeye karar veren o.

Kadın olarak nesne konumunu red ediyorum. Erkeği elde etme, elde tutma misyonunu da red ediyorum. Sadece arzu yaratacak bir obje olmayı da şiddetle red ediyorum. Erkek olsam da duruşum değişmezfi, bu duruma gücenirdim.

En hot

Artık genç kadın "en hot, en çekici, en seksi, en arzu uyandırıcı" olmak istiyor. Başka bir misyonumuz da  yok gibi. Sadece oluyoruz ama, gerisi yok, ilerisi yok; başka bir başarımız da yok.

Bir yere girdiğimde herkes bana bakacak, burada bedenimi sergileyeceğim en çok fav'ı ben alacağım, bütün erkekler beni arzulayacak, hepsi beni isteyecek, beni elde etmek için yarışa girecek, en ince bel bende, en büyük göğüs bende, en squatlı popo bende olacak devrini yaşıyoruz.

Ilgi çekiyorsun doğru, sinekler gibi uçuşuyorlar etrafında doğru, seni istiyorlar bu da doğru. Ama ne kazanıyoruz burada. Seçim hakkı mı? Seyredilecek, istenecek, arzu edilecek, elde edilecek bir objeden öte ne oluyoruz?

Çok seslilik iyidir feminism için

Feminismi öyle bir tek sese indirmişsiniz ki o sese ayrı bir ses çıkınca şaşırıyorsunuz. Evet, bu da feminism. O ses duyulsun bence. Sonra siz kararınızı verin. Sloganla gitmeyin. Soru sormak, başka sesi duymak iyidir. Saldırmak yerine biraz düşünün.

Batı medeniyetlerinde feminismin  esas kaidesine geçişler, sert söylemler var artık. Raunch culture, hook up culture ve kadının cinsel özgürlük adı altında patriarchy oyununa katılışı ve bunu feminism aldı altında yedirmesi konumuz. Bu ahlakçılık değil. Bu kendine gel, uyan demek.

Sex positive feminism adı altında feministlerin görüş beyan ettiği konular var. Pornography, seks işçiliği, bdsm, kadının cinsel özgürlüğü alt başlıkları altında yıllardır süren tartışmalar var. Bu tartışmaları duymak her feministin görevi bence. Öteki sesi susturmamak gerek.

Seçen kim

Doğada erkek süslü,  gösterişli ve renkli. Dişi onu seçsin diye yemediği halt kalmaz. Dans eder, gösteriş yapar; dikkat çekmek ve seçilmek için taklalar atar. İnsan dünyasında ise tam tersi.

Niye seçilen dişi? Niye kadın seçilmek istiyor? Niye kadın erkek önünde taklalar atıyor?

Festival ve düşündürdükleri

Geçen hafta çok yakınımda 50.000 kişinin katıldığı dans ve müzik festivali yapıldı. Sokakta festivale giden bir sürü insan gördüm. Kadınların hemen hepsi donla, iç çamaşırla, sutyenle giderken erkekler beyaz gömlek, short giymiş. Bu durumda düşünüyorsun işte. Niye?

Bu festivale en son 2010 senesinde gittim ondan önce 8 yıl boyunca her sene gittim. Bu sene gördüğüm her kadın aynı, her erkek de. Kadınlar Beyonce, Rihanna, Nicki Minaj, Miley Cyrus... Erkek, dediğim gibi işte, beyaz gömlek, short.

Böyle festivaller kendini ifade edebileceğin muhteşem firsatlar. Gördüğüm şey ise kadının kendini tek şekilde overtly seksi ifade edişi erkeğin ise sade oluşu, hatta kendini hiç ifade edemeyişi.

Başka kadın ifadeleri görmüş olsam veya erkeklerin de kendini overtly seksi ifade etmiş olduğunu görsem düşünmeyeceğim bu kadar. Niye kadın yine seyredilecek bir beden, bir obje oldu erkek de onu seyreden?  Ve niye tek tip kadın var yine?

Bu kadının seçimi demeyin seçim olsa başka ifadeler olurdu. Seçim yok ortada. Empoze edilmiş tek bir kadın ve erkek tipi var önümüzde. Ve niye bu rolleri, hem de geleneksel feminismin karşı olduğunu kadın ve erkek rollerini görüyoruz yine?

Bir zamanlar feminism "kadın ve erkek rollerini alt üst edeceğim, kadın beden değildir, obje değildir" demişken; şimdi feminism "kadın beden olmuş ise, obje olmuş ise bu onun seçimidir, bunda bir yanlışlık yoktur" der? Ortada bir seçim yok, yine oyuna geliyoruz.

Patriarchy'nin kadını görmek istediği yerdeyiz yine. Onca senedir karşı çıktığımız geleneksel rollere bu sefer kapitalism adı altında manipüle edilerek sanki gönüllü imişiz gibi mi giriyoruz?  Ve buna özgür seçim mi diyoruz. Bence uyanmanın vaktidir.

Meme protestosu hakkında

Kadın memesi cinsel obje değildir diyip sonra kadın memesini bunu protesto etmek için kullanmak şeye benziyor. Kapitalisme karşıyım, protesto etmek için slogan buldum, bu sloganı bir t-shirte yazdım ve her bir t-shirtu £5'a satıyorum, herkes satın alsın, kapitalismi bitirelim.Kadın memesi batı medeniyetlerinde seksuel obje. Onu seksuel obje yapan ise kapitalism. Nereye bakarsanız bakın meme ilgi çekmek ve satmak için kullanılıyor. Meme seksuel obje değildir-i savunan  bir hareket memenin obje olarak kullanıldığı kapitalisme de karşı durmalı.

Veya...

Memenin cinsel obje olmadığı ama öyle görüldüğü durumları protesto edelim; memeyi kullanarak protesto edeceksek. Mesela annenin insan içinde bebeğini emzirmesini yasaklayan zihniyetten, mesela meme kanserini anlatırken meme gösterilmesini yasaklayan zihniyetten başlayalım.

Kadın memesi cinsel obje değildir diyip sonra kadın memesini bunu protesto etmek için kullanmak şeye benziyor. Kapitalisme karşıyım, protesto etmek için slogan buldum, bu sloganı bir t-shirte yazdım ve her bir t-shirtu £5'a satıyorum, herkes satın alsın, kapitalismi bitirelim.

Meme ve protesto

Çıplaklık ve protesto konusunda yazmak istiyorum. Çıplaklık derken bunu kadın çıplaklığı ve erkek çıplaklığı demeden, ayırmadan söze gireceğim ama sonra tabii ki kadın çıplaklığına ve protestoya varacak sözüm. Bu konuya bakış açım tamamen feminist olacak. Bunu hemen not düşeyim.

Çıplaklık konusu karmasik bir konu. Kim tarafından, niye, ne zaman, hangi amaçla, hangi konuda yapıldığını çok çok iyi anlamak gerekiyor. Ve eleştirisini yaparken bu alt başlıkları iyice kurcalamak gerekiyor. Ne yazık ki birbirine girmiş, mesajın ne olduğu anlaşılmayan bir sürü protestoda kullanılmış çıplaklık. Ama en basit haliyle anlatmaya çalışacağım. 

Başlayalım. 

Çıplaklık konusunu ikiye ayırmak gerekiyor. 

Birisi, toplumun çıplaklık konusundaki yaptırımlarını ve anlayışını değiştirmek için yapılmış protestolar - ki bu grup çıplaklığın doğamızda olduğunu, çıplaklığın normal ve doğal olduğunu, çıplaklığın özgürlük olduğuna inanıyor. Nudist naturalist hareketler bunlara örnek, çıplaklar kampı gibi. Bu hareketlerde ve akımlarda kadın da erkek de çıplak kalıyor ayırım yapmadan. Yani cinsiyeti yok. 

Diğer çıplaklık ise, bir konuya dikkat çekmek için kullanılmış çıplaklık. Özetle bu türü protesto edilecek konu ayrı ama kullanilan yol çıplaklık diye isimlendirebilirz. Buna en iyi örnek ilk çıplak protestolardan birisi kadınlı erkekli 1903 yılında Kanada göçmen politikasını değiştirdi diye yapılmış çıplak yürüyüş olabilir. Bundan sonra çıplak protesto 1960'lı yıllara kadar görülmemiş. Ancak 1960'lı yıllardan sonra çıplaklık protesto için daha sıkça kullanılmaya başlamış. Mesela, savaş protestolarında kullanılmış çıplaklık - ki bu korunmasız savunmasız ve silahsızım karşında demek. Yine kadın da erkek de çıplak kalmış bir protestolarda. Başka örnek, Run of Nudes. İspanya'da boğaların  ve önünde insanların koştuğu meşhur festivali protesto etmek için festivalden iki gün önce yapılan bu çıplak koşu hayvan haklarına dikkat çekmek için 2002 yılında başlatılmış. Koşanlar yine kadınlı erkekli grup. Başka bir örnek World Naked Bike Ride. Amaçları çevreyi korumak için bisiklet sürmeliyiz. İstersen çıplak gel demişler, çıplaklığı zorlamamışlar ve katılanlar tamamıyle gönüllü hiç bir gruba dahil olmadan herhangi bir politik görüşü savunmadan sadece çevreci bir görüşe dikkat çekmek ve biraz da eğlenmek için yapmışlar bu çıplak protestoyu. Yine kadınlı ve erkekli yapılmış bir protesto yine.

Buraya kadar kadınlı erkekli çıplak protestodan örnekler verdim. Ama şimdi asıl konuya geleyim. Sadece kadının çıplaklığının protesto için malzeme olmasına. 

Sunulan sebepler ne, önce bunu açayım:

1. Kadın çıplaklığını (ama özellikle kadın memesini) protesto edilecek konuya dikkat çekmek için kullandıklarını söylüyorlar. Bizi görmelerini sağlamak çıplaklık ile mümkün oluyor, "Pankart açsak dikkat çekmeyecek, kadın memesini açınca veya kadın çıplaklığını kullanınca oldukça dikkat çekiyoruz" diyorlar. 

2.  "Kadın çıplaklığı ve kadın memesi cinsel obje degildir, cinsel içerik taşımamalı, insanlar kadın memesinden rahatsızlık duymamayı öğrenecek" ise öne sürülen bir başka sebep. "Kadın memesini ve çıplaklığını cinsel obje olmaktan çıkarma" hareketi diyebiliriz özetle. Bunlara örnek verecek olursak Breasts Not Bomps. Hem savaşa karşı durmak için kadın çıplaklığı (veya memesi diyelim) kullanılıyor, hem de erkekleri toplum içinde memelerini açabilmelerini ama kadın açamamasını protesto ediyorlar. Savaşı protesto için toplum tarafından kadının açmasına izin verilmemiş kadın memesi kullanılmış oluyor; iki ana amaç için. Arjantin'de yapılan başka bir protesto tek amaçlı, niye erkek toplum içinde memesini açabiliyor buna izni var ama kadın niye yasaklanıyor diyor bu grup ve bunu memesi acik kadin ile protesto ediyor.

3. Bir baska sebep ise, "Kadın vucudu, çıplaklığı, ne giyeceği ne giymeyeceği hep erkek karar veriyor ve yaptırımlar hep erkek tarafindan geliyor, biz de mememizi açarak kendi vücudumuz hakkında kendimiz kontrolu ele almış oluyoruz, yani vucudumuz hakkında karar veren biziz bu protestolarda". 

Şimdi eleştirim gelecek. Veya aklıma takılan sorular diyelim:

1. Önce meme ve çıplak kadın bedeni cinsel bir obje değildir diyorsun ve buna karşı geliyorsun. Ama sonra kadının çıplak bedeni dikkat çeker diyor (çünkü erkekler bakacaktır, erkeğin ve medyanın ilgisini çekmenin başka yolu yoktur) ve dolayısıyla kadının bedenini bir obje olarak kabul ediyor, kadının çıplak bedenini dikkat çekmek için kullanıyorsun. Çelişkiyi gördük mü? Yani kadın bedeni objedir diyorsun, onu bir obje gibi kullanıp dikkatini bu yolla çekerim diyorsun. Ama bunu kadın bedeni obje değildir diye yapıyorsun? Hmmmmm... 

2. Kadın memesi ve çıplaklığı cinsel obje değildir diyip sonra kadın bedenini obje haline getirmek şeye benziyor. Kapitalisme karşıyım bunu protesto etmek için bir slogan buldum. Bu sloganı bir t-hirte yazacağım ve her bir t-shirtu £5 pounda satacağım hem de globally vs vs. Karşı olduğun şeye karşı oldugun şekilde girmek bence bir çelişki. 

3. Konuya dikkat çekmek en önemli gaye midir? Bütün amacımız konuya dikkat çekmek midir? Konuya dikkat nasıl çekilir? Konuya nasıl dikkat çekesek çekelim her yol mubah mıdır? Meme açarak ve çıplaklık ile mi çekeriz konuya dikkati? Yoksa baska bir yolu var mıdır? Peki meme ve çıplaklık kullanarak dikkat çektik, ya sonra? Sonra ne oldu? Sonrasında ne var? 


4. "Dikkat çekmek için memenin (ve kadın çıplaklığının) kullanılması asıl konudan uzaklaştırıyor, asıl mesaj görülmüyor" diyenler de çokça, ben de katılıyorum buna. Sosyal medyada kadın memesi ne zaman açılsa kimsenin verilen mesajı konuştuğu veya konuyu tartıştığı olmuyor, ama meme günlerce tartışılıyor. Konuyu kimse hatırlamıyor ama memeyi herkes hatırlıyor, hatırlayanlar ve yorum yapanlar ise erkek çoğunluk.

5. Niye sadece kadının çıplak bedeni kullanıyor başka eleştirim. Protesto edilen konular siyasi ve sadece kadın bedeni kullanılıyor, niye? Belli bir zamana kadar erkek de katılmış iken çıplak protestolara niye artık sadece kadın protesto etmek icin memesini açıyor? Hatta bu karar Femen de olduğu gibi kurucularindan biri olan bir erkek tarafından veriliyor?  Meme protesto kararını ve taktiğini seçenin bir erkek olduğunu biliyor musunuz? (Bknz. Femen tarihcesi)

6. Ve protesto için kullanılan kadın çıplaklığı niye sadece belli bir vücuttan bedenden seçiliyor. Çıplak kalan kadınlar, meme açıp protesto eden kadınlar aynı tornadan çıkmış gibi - ince, güzel, genç, model görünümlü, ideal vücutlu, seksi vs vs. Memeli Femen protesosuna katılmak icin belli bir vücuda sahip olmanız bir ön koşul gibi gözüküyor?  

7. Şayet kadın memesi cinsel obje değildir diye bir düşünceyi tahrip etmek istiyorsak kadın memesinin cinsel obje olmadığı (mesela anne bebeğini emzirirken) ama öyle görüldüğü yerden başlamalıyız. Protesto buradan başlamalı.

8. Konuyu "Kadın çıplak kalınca tutuklanıyor, erkegin buna tahammulu yok" diye lanse ettirmek yanlış. Çünkü çıplaklık aslında "uygun" değil batı toplumlarında. "Indecency" adı altında bir suç ve cinsiyetsiz. Maç sahasına çıplak inen adam da tutuklanıyor mesela, pantolonunu indirip poposunu açan adam da. Sokakta çıplak bir adam görürsek o tutuklanır. 

Şimdiye kadar düşündüğüm bu. Aklıma takılan sorular bu. İleride belki de değişecek. Ancak şu sıralar sadece kadın çıplaklığının kullanıldığı protestolara karşıyım. Bakalım bakalım. 

Ben

Müthiş gurur duyduğum bir şey oldu. Yazdiklarini "evet bu doğru, aynı fikirdeyim" diyerek takip ettiğim ve feminisme müthiş katkıları olan biri beni takip etmeye başladı. Takipçi sayısı fazla, takip ettikleri ise oldukça az. Bu yüzden de gurur duymadan yapamıyorum. Bu benim sanki doğru yolda olduğumu gösterir gibi. O yüzden diyorum ki istedikleri kadar linç etsinler, psikolojik baskı ve şiddet uygulasınlar, ben doğru yoldayım. Değişmeyeceğim. Yine bildiğim gibi yazacağım, doğruyu yazacağım. 

Detoxing

Detox yapıyorum. Sosyal medyadan uzakta tamamen kendime, ruhuma, kalbime dönüp kendime, hayatıma ve seçimlerime bakıyorum. Yepyeni bir kadın çıkıyor gibi. İçimden o yeni kadın çikar çıkmaz sadece onun doğruları ile yaşayacağım. O yeni kadın beni koruyacak yanlış seçimlerden, ayaklar altına alınmış gururlardan. Hissediyorum o çok çok güçlü ve kale gibi, demir gibi. Önce onu doğurmam gerek ve bunu her şeyden uzakta yapmam gerek.

Hak sorumluluk özgürlük

Hak, sorumluluk ve özgürlüklerde cinsiyet olmamalı. Örnek verecek olursam.
Hak, eğitim. Kadın da erkek de okula gidebilmeli, aynı sebeple.
Sorumluluk, askerlik bir sorumluluk ise kadın da askere alınmalı.
Özgürlük, cinsellik özgürlük. İkisi de aynı özgürlüğü yaşayabilmeli.

Ancak hak, sorumluluk ve özgürlük talep edilmeden (veya verilmeden) önce içindeki erdemli davranış tartışılmalı. Mesela askerlik doğru mu? Mesela, cinsel özgürlük içinde koşullar ne? Mesela nasıl en doğru eğitim ve öğretim? Ve bütün kararlar cinsiyetsiz ve akılcı verilmeli.