11 Ağustos 2016 Perşembe

Plato'nun magarasi

Magaranin icinde bir ates, atesin hemen onunde bir perde, perdenin arkasinda da bazi objeler... Perdenin oteki tarafinda magarada oturan ve elleri zincirlenmis insanlar ates yuzunden perdeye golgeleri dusen objeleri gercek objeler zannederlermis. At objesi, fil objesi gibi.

Bir gun iclerinden biri bir isik gormus magaranin ucundan, takip etmis. Cikmis disari, once gunesi gormus, gorur gormez gozu kamasmis. Arkasindan gercek ati, gercek fili. "Hemen geri donmeliyim" demis, "magaradaki herkese bu dunyayi anlatmaliyim, paylasmaliyim, onlar da gormeli butun bunlari" demis.

Magarasina geri donmus, insanlara gunesten soz etmis, attan, filden. Magaradakiler inanmamislar, yalanci demisler ona. Magaradakiler gercekmis iste, nerden cikariyormus bu hikayeleri de. Ancak susmamis gercekleri goren adam anlatmis da anlatmis, herkesin bilmesini gormesini istemis. Digerleri dayanamamis linc etmisler onu.

Sozun kisasi... ortada iste sozun kisasi: Degismeyecekler o magaradakiler. Yuzyillardir bildikleri golgeleri "gercek" zannedecekler. Sen istedigin kadar "ben gordum, okudum, gercek olan dogru olan bu" de, inanmayacaklar sana. Tam tersi boyle igrenc sozcukler kullanacaklar. Hatta linc edecekler seni..

4 yorum:

  1. Son bir kaç yilimizi tarif ediyor sanki plato'nun bu öğretisi.

    YanıtlaSil
  2. ona laf soyledim zaten. bir de benim durusu ile ilgili...

    YanıtlaSil
  3. Platon'un mağara metaforu, hakikatin bilgisine az sayıda insanın sahip olabileceğini ima eder. Bilgi felsefesini yansıtan bu metafor onun siyasal felsefesine de dayanak oluşturur: Yönetmesi gereken Bilge bir azınlık olmalıdır. Mağaradaki kalabalık gerçeğin bilgisine sahip değildir çünkü. Peki o Bilge azınlık kim ve onları kim yöneten olarak belirleyecek?!!!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir yoneticiye ihtiyac oldugunu kim soyluyor?

      Sil